سرگرمی سازی، ناگزیر از اولویت های تئاتر است - پیوند تجارت

به گزارش پیوند تجارت، خبرنگاران/خراسان رضوی یک نویسنده و منتقد تئاتر گفت: چه خوشمان بیاید و چه نیاید، امر سرگرمی سازی جزو اولویت ها در نمایش و تئاتر است.

آزاده فخری در گفت وگو با پیوند تجارت، در خصوص جریان نمایشنامه نویسی کشور اظهار کرد: چه خوشمان بیاید و چه نیاید، امر سرگرمی سازی جزو اولویت ها در نمایش و تئاتر است. چه بسا اگر این کار را درست انجام دهیم، فرهنگ عمومی مردم، که بعضی ادعایش را دارند در همین میانه هم ساخته خواهد شد و بالاتر خواهد رفت. برای ارائه تئوری و مانیفست سیاسی، اجتماعی و حتی دینی، مردم می فرایند کتاب می خوانند و آن هایی که کتاب نمی خوانند هم می فرایند تئاتر آزاد می بینند و یا در کل عمر خود فقط یک بار می فرایند الیورتوییست می بینند، چون تئاتر آزاد و یا آنچه به غلط تئاتر لاکچری خوانده می گردد، توانسته او را به سالن بکشاند و آن نمایش پر از تئوری و مانیفستی که می خواهیم به او تزریق کنیم، نمی تواند.

وی در خصوص فعالیت های هنری خود اعلام کرد: عضویت در انجمن منتقدان تئاتر، عضویت در کانون نمایشنامه نویسان خانه تئاتر، افتخار ارائه مشاوره هنری در مجلس شورای اسلامی از آبان 95 را در کارنامه دارم.

این نویسنده تئاتر در خصوص علت جذب به اولین جشنواره ملی نمایش نامه نویسی اقتباسی گام دوم عنوان نمود: رشته تحصیل من در کارشناسی ارشد، ادبیات نمایشی بوده و طبیعتا نمایشنامه نویسی جزو اولویت های علاقمندی اینجانب است. در دوران تحصیل یک نمایشنامه رادیویی از من در رادیو تهران فراوری و پخش شد. پس از آن یک نمایشنامه در فصلنامه برگ هنر منتشر شد و یک نمایشنامه هم در انتشارات کوله پشتی از من به چاپ رسید.

فخری اعلام نمود: اولویت اصلی جشنواره گام دوم هم اقتباس بود و این امر برای هر نمایشنامه نویسی بسیار جذاب است و برای من هم به همین شکل جذابیت فراوانی داشت. کار بسیار خوب این جشنواره این بود که در کنار لیست ارائه شده توسط خود جشنواره، دست شرکت کنندگان برای معرفی اثر مد نظر خود برای اقتباس را باز گذاشت.

تنوع در نمایش نامه نویسی کشور کم است

وی درباره ارزیابی جریان نمایش نامه نویسی کشور افزود: بدون اظهار نظر در خصوص کیفیت، آنچه می توانم بگویم، بر مبنای مشاهدات امروز است که با رشد پذیرش دانشجو در انواع پردیس ها و دانشکده های دولتی و غیردولتی و آزاد و همچنین آکادمی های آزاد هنری، اقبال نسل جدید و به همراه آن، توجه عموم مردم به هنرهای نمایشی بیشتر شده است، سالن های جدیدی تاسیس شده اند و همین امر فراوری تئاتر و نمایش را هم رونق بخشیده است و لذا ناگزیر از فراوری و یا بازفراوری متن برای فراوری نمایش هستیم.

این منتقد تئاتر عنوان نمود: چه بخواهیم و چه نخواهیم، چند طیف غالب در نمایشنامه نویسی حال حاضر ایران وجود دارد که از نظر رویکرد گاهی کاملا در نقطه مقابل هم هستند، اما همچنان با توجه به نمایش هایی که به صحنه و اجرای عمومی می رسند، می بینیم که عملا تنوع در نمایشنامه نویسی کم بوده و این ظرفیت بزرگی که ایجاد شده، نیازمند نویسندگان بیشتری است.

بیشترین اقتباس ها در کشور، از متن های خارجی و غیر وطنی است

فخری در خصوص ارزیابی جریان آثار اقتباسی در کشور اعلام کرد: به دلایلی که من از آن بی خبرم، بیشترین اقتباس ها از روی متن های خارجی و نمایشنامه های غیر وطنی صورت می گیرد. ما همان طور که در سینما کمترین اقتباس ها را از متون ادبی خود داریم و غیر از آقایان مهرجویی و تقوایی به سختی می توان نامی را در امر اقتباس از متن - چه ایرانی و چه خارجی- نام برد، به همین ترتیب در نمایشنامه نویسی نیز کمتر به این کار پرداخته ایم.

وی افزود: هر نوشته ای، اعم از اقتباس یا اورجینال باید اول بتواند کسی را روی جایگاه بنشاند و سپس نگه دارد تا بتواند حرفش را هم بزند و ای کاش از میان خیل برگزیدگان، کسی بتواند پیروز این میدان باشد که حرفی را که نویسنده ای در یک زمانی در قالب رمان یا حماسه ارائه نموده و چه بسا مهجور مانده، به تن و بدن بازیگر بنشاند و به میان مردم برگرداند.

این نویسنده و منتقد تئاتر درباره شیوه خود برای یک اقتباس پیروز در این جشنواره گفت: با توجه به اینکه متن انتخابی ام یک حماسه معروف ترکی آذربایجانی به نام کوراوغلو (کورزاد) است که گستردگی و پراکندگی آن تمام منطقه قفقاز را در بر می گیرد، تبدیل عین به عین آن به نمایشنامه با بضاعت امروز ما در هزینه ها و امکانات، تقریبا ناممکن است. کما این که اپرای پیروز و معروفی از فقط بخشی از داستان آن در شوروی سابق توسط عُزِیر حاجی بیگوف نوشته شده و به اجرا هم در آمده است. در نتیجه تم اصلی آن که اول موضوع دادخواهی و ایستادگی در برابر ظالم و سپس انتقام است را به چالشی بین یک قهرمان جنگ ایران و عراق و یک بازمانده تبدیل نموده ام تا موضوع اولویت بین عدالت یا انتقام را بین این دو به چالشی بکشانم که ضمن سرانجام بسته و حتمی، جواب متقنی نداشته باشد و مخاطب در نتیجه گیری آزاد باشد. همانطور که هنوز همین چالش بین قهرمانان و بین بازماندگان که گاهی فرزندان خود همین قهرمانان جنگ هستند، باقی است.