لبنان در آستانه فروپاشی - پیوند تجارت

به گزارش پیوند تجارت، لبنان تقریبا به یک کشور جنگ زده تبدیل شده است. پول این کشور 90درصد از ارزش خود را از دست داده، بیکاری سر به فلک کشیده است و مغازه ها و کسب وکار ها تعطیل شده اند. کالا های وارداتی که روزگاری عادی بودند، کمیاب شده اند. مردم این روز ها در خاموشی های مکرر عرق می ریزند و باید در صف های طولانی بنزین وقت بگذرانند. کمبود دارو هم بیداد می کند.

دنیای اقتصاد در ادامه نوشت: در جایی که خودرو ها در صف های طولانی به خط شده اند تا سوخت گیری کنند و برخی هم در آفتاب نشسته و منتظر نوبت هستند، لین حسامی، 23 ساله سعی می کند از وقت خود استفاده بهینه ای کند. او تماسی تلفنی با مشاور پایان نامه کارشناسی ارشد خود داشت، با یکی از دوستانش تماس گرفت و با موبایلش بازی های ویدئویی انجام می داد. پس از 4 ساعت انتظار، دید که هنوز به پمپ بنزین نرسیده است، غرق عرق شده و تمام لباس هایش خیس است و نیاز به حمام دارد.

اگر او برای کاری از صف خارج می شد، بعید بود که دیگر نوبت به او برسد؛ بنابراین می ترسید جای خود را ترک کند. او با خلاصه کردن احساس تمام لبنانی ها در مورد فروپاشی اقتصادی گفت: من ناامیدم. عصبانی ام. سرخورده ام. او می بیند که اقدامی که قبلا از سر تفنن انجام می داد و کاری روزمره محسوب می شد، امروز به کابوسی برای بسیاری از هموطنانش تبدیل شده که آهی در بساط ندارند و جیب شان خالی است.

او می گوید: اوضاع دارد بدتر می شود و ما نمی توانیم کاری در این مورد انجام دهیم. نمی دانم چگونه می توانیم تمام این گرفتاری ها را برطرف کنیم.

بن هوبارد در گزارش 5 جولای برای نیویورک تایمز نوشت؛ لبنان از یک بحران اقتصادی در رنج است؛ بحرانی که به گفته بانک جهانی در زمره سه بحران شدید جهانی از نیمه دهه 1800 به این سو است که توانسته بر استاندارد های زندگی مردمان تاثیر بگذارد. پول این کشور 90 درصد از ارزش خود را از سال 2019 به این سو از دست داده است و بیکاری سر به فلک کشیده و مغازه ها و کسب و کار ها تعطیل شده اند. کالا های وارداتی که روزگاری به راحتی در دسترس بودند کمیاب شده اند.

ضربه وارد شده از کرونا و انفجار بزرگ سال گذشته در بندر بیروت که 200 کشته همراه با خسارات فراوان به جا گذاشت بر دامنه بحران افزود و باعث شد شرایط بد به سوی بدتر شدن برود. کشوری که روزگاری قطب فرهنگی و اقتصادی و عروس خاورمیانه بود اکنون چنان زمینگیر شده که تاب برخاستن ندارد. لبنان با این شرایط بحرانی خود اکنون میزبان یک میلیون آواره سوری هم هست که می تواند بر وسعت بحران در این کشور بیفزاید. این کشور همچنین جبهه فعالی در رقابت های منطقه ای میان کشور های منطقه و غرب است.

در داخل لبنان این تصور در حال شکل گیری است که این کشور در حال رسیدن به آخر خط است. ثروتمندان این روز ها در خاموشی های مکرر عرق می ریزند و باید در صف های طولانی بنزین وقت بگذرانند. آن ها از این داروخانه به آن داروخانه می فرایند تا دارو هایی که دیگر وجود ندارد را برای بیمارانشان تهیه کنند. قفسه های داروخانه ها هم خالی است.

بانک جهانی گفت که تولید ناخالص داخلی این کشور کوچک 6میلیون نفری با کاهش 40 درصدی در سال گذشته به 33 میلیارد دلار رسید در حالی که این رقم در سال 2018 حدود 55 میلیارد دلار بود.

درآمد سرانه هم در همین بازه زمانی تقریبا به همان میزان کاهش یافت و بیش از نیمی از جمعیت را فقیر کرد. بانک جهانی در 31 مه گفت که چنین انقباضات شدید اقتصادی معمولا با درگیری یا جنگ همراه است. اما بحران لبنان به دلیل کسری های گسترده در هزینه های دولت بود که آن را بسیار بدهکار کرد. همچنین دلیل دیگر این بحران، سیاست های پولی ناپایداری بود که در نهایت فروریخت و بانک ها را تا حد زیادی ورشکسته و ارزش پول را ساقط کرد.

تا به امروز، نظام سیاسی در هم ریخته لبنان نتوانسته راه حلی برای فوری ترین بحران ها ارائه دهد؛ افزایش قیمت نان یارانه ای، کاهش تولید برق، یارانه واردات سوخت، دارو و غلات به ماهانه حدود 500 میلیون دلار از ذخایر رو به کاهش بانک مرکزی.

هفته گذشته مجلس قانونی را تصویب کرد که 556 میلیون دلار کارت جیره بندی برای خانواده های فقیر اختصاص داد، هرچند هنوز مشخص نیست که سازوکار آن چگونه است و دولت چگونه این هزینه را پرداخت می کند. کابینه فعلی تقریبا یک سال پیش پس از انفجار بندر بیروت استعفا کرد، اما همچنان به نام کفیل به کار خود ادامه می دهد. به گفته اعضای کابینه، آن ها قدرت تصمیم گیری گسترده سیاسی را ندارند، زیرا احزاب سیاسی کشور بر سر تشکیل دولت تازه اختلاف دارند.

حسن دیاب، نخست وزیر موقت، هنگام اعلام استعفای کابینه خود در ماه آگوست گذشته، مقصر بسیاری از مسائل لبنان را سیستم فساد دانست که نه تن ها ریشه های عمیقی در همه عملکرد های دولت دارد بلکه در واقع بزرگ تر از دولت هم هست. همچنین آنقدر قدرتمند است که دولت نمی تواند با آن مقابله کند یا از شر آن خلاص شود.

مسائل کنونی لبنان، در چند دهه سوءمدیریت و فساد اقتصادی ریشه دارد. در 15ماه اخیر همه گیری کرونا بر شدت مسائل اقتصادی اضافه کرده و فقدان اراده در بین رهبران سیاسی برای حل مسائل سبب شده اوضاع این کشور کوچک در حاشیه دریای مدیترانه بحرانی شود. عده ای معتقدند اتحادیه اروپا باید رهبران سیاسی لبنان را که به فساد اقتصادی، مانع تراشی در برابر تشکیل دولت و نقض حقوق بشر مظنون هستند تحریم کند تا آن ها مجبور شوند رفتار خود را تغییر دهند، اما برخی معتقدند تحریم، خطراتی در پی دارد.

از دید این گروه، رهبران سیاسی لبنان اغلب دارای چند پاسپورت هستند و در صورت تحریم شدن از سوی یک کشور به کشور دیگری در اروپا خواهند رفت. پس از پایان جنگ داخلی 15 ساله در لبنان در سال 1990، در توافق نامه صلح، قدرت در این کشور بین 18 گروه مذهبی تقسیم شد و از آن زمان همواره بر سر همه چیز اختلافات عمیقی وجود داشته و فساد اقتصادی پیشرفته است.