آفتاب زدگی و درمان آن
به گزارش پیوند تجارت، دلیل آن حساسیت پوست به اشعه ماوراءبنفش است که منجر به قرمزی و ناراحتی می گردد. حساسیت به نور، به صورت یک واکنش غیرطبیعی پوست به اثرات اشعه ماوراءبنفش نور خورشید تعریف می گردد. این
نویسنده: احمد حاجی شریفی
دلیل آن حساسیت پوست به اشعه ماوراءبنفش است که منجر به قرمزی و ناراحتی می گردد. حساسیت به نور، به صورت یک واکنش غیرطبیعی پوست به اثرات اشعه ماوراءبنفش نور خورشید تعریف می گردد. این شرایط گاهی در زمان تولد وجود دارد و گاهی در سال های بعدی حیات رخ می دهد.
موارد متنوعی وجود دارند که ممکن است باعث حساسیت به نور شوند، از جمله: داروهایی مثل تتراسایکلین، داروهای مدر (ادرارآور) و قرص های ضدبارداری خوراکی. هم چنین ممکن است حساسیت به نور در نتیجه مصرف مواد آرایشی خاص هم به وجود آید. این شرایط گاهی در افراد مبتلا به لوپوس ارتیماتوزسیستمیک (SLE)، که یک اختلال خود ایمنی است و در آن بدن به بافت های خود حمله می نماید به وجود می آید. برخی اوقات هیچ دلیل مشخصی وجود ندارد. در این موارد بیماری تحت اسم حساسیت به نور اولیه خوانده می گردد.
علایم آن:
این واکنش غالباً در قسمت هایی از بدن مثل دست ها و صورت که در معرض نور خورشید هستند ایجاد می گردد. این حالت معمولاً در مدت کوتاهی پس از تماس با نور رخ می دهد، اما ممکن است برای 24 تا 48 ساعت به تأخیر افتد. علایم آن عبارتند از:- راش قرمز و اغلب دردناک
- تاول های کوچک خارش دار
- پوسته ریزی پوست
در مرحله بعدی ممکن است ناخن ها از بسترشان بلند شوند. برخی اوقات افراد مبتلا در معرض تابش دچار قرمزی منتشر در همه سطح پوست می شوند. در موارد نادر افراد دچار حساسیت به نور شدید قادر نیستند در هنگام روز از منزل خارج شوند.
آفتاب زدگی
آفتاب زدگی یا آفتاب سوختگی زمانی رخ می دهد که تشعشعات ماوراء بنفش موجود در نور خورشید به سلول های لایه خارجی پوست آسیب رسانده، منجر به درد، قرمزی و تاول گردد. در وسط روز، زمانی که خورشید در بیشترین اندازه تابش قرار گرفته است، احتمال آسیب بیشتر است، اما به طور کلی نور خورشید در هر زمانی از روز می تواند مضر باشد. آفتاب سوختگی حتی در زمان اسکی در هوای ابری هم ممکن است رخ دهد، زیرا تشعشعات ماوراء بنفش می توانند از پوشش ابری هم نفوذ کنند. به ویژه بازتاب نور خورشید از آب یا برف هم آسیب می رساند زیرا اثرات آن تشدید می گردد.بیشتر بخوانید:محافظت پوست در آفتاب و پیشگیری از سرطان پوست
افراد با پوست روشن بیشتر در معرض آفتاب سوختگی هستند زیرا پوست آن ها فقط مقادیر اندکی از رنگ دانه محافظت کننده ملانین را فراوری می نماید. آفتاب سوختگی یا تماس طولانی مدت با خورشید می تواند باعث پیری زودرس پوست شده، خطر پیدایش سرطان پوست را افزایش دهد. جهت جلوگیری از آفتاب سوختگی به طور منظم از نقاب یا کلاه های نقاب دار یا از فیلترهای آفتاب بهره ببرید و از تماس بیش از حد با نور خورشید اجتناب ورزید.
علایم آفتاب سوختگی:
آفتاب سوختگی می تواند فقط 30 دقیقه پس از تماس پوست با نور خورشید رخ دهد. ممکن است پیدایش علایم چند ساعت طول بکشد که عبارتند از:- درد، قرمزی و گرمی پوست
- تورم در ناحیه مبتلا
- تاول زدن در موارد شدید
چند روز پس از آفتاب سوختگی اولیه، ممکن است پوست خشک شده و آغاز به پوسته ریزی کند. آفتاب سوختگی شدید ممکن است همراه با گرمازدگی باشد که یک شرایط بالقوه کشنده است.
درمان آن:
اگر دچار آفتاب سوختگی می شوید؛ در سایه مانده و مقادیر زیادی مایعات بنوشید. ممکن است بتوانید علایم را با استفاده از کرم های حاوی عصاره گیاه آلوئه ورا، لوسیون کالامین یا اسپری یا لوسیون هایی که حاوی ماده بی حس کننده لیدوکائین موضعی هستند، بر روی نواحی مبتلا تخفیف دهید.حمام و کمپرس سرد هم ممکن است یاری کند. آفتاب سوختگی شدید احتیاجمند توجه پزشکی فوری می باشد و شما باید در اولین فرصت ممکن با پزشک مشورت کنید. در صورتی که شدیداً سوخته اید و دچار گرمازدگی هم شده اید، احتیاج به درمان فوری در بیمارستان خواهید داشت.گرمازدگی
در یک محیط گرم بدن با انحراف گردش خون به پوست و تعریق، گرما را از دست می دهد و تعریق فراوان منجر به از دست دادن فراوان مایع و نمک می گردد. این شرایط ندرتاً خطرناک است مگر این که تماس با گرما ادامه یابد. که در گرمازدگی مکانیسم های خنک کننده بدن از کار می افتند و دمای بدن افزایش می یابد. گرمازدگی معمولاً در درجه حرارت بالاتر از 40 درجه سانتی گراد (104 درجه فارنهایت) رخ می دهد و تحدید کننده حیات است.خستگی ناشی از گرمازدگی در افراد سالم خصوصاً با فعالیت فیزیکی زیاد در هوای گرم ایجاد می گردد. افرادی که از منطقه ها معتدل به منطقه ها گرمسیر سفر می کنند به زمان احتیاج دارند تا به آب و هوای تازه عادت کنند و در فعالیت دچار گرمازدگی نشوند و با خیال آسوده بتوانند فعالیت کنند. مکانیسم های خنک کننده بدن در بچه ها و افراد مسن غیر کارآمد است که باعث شده آن ها نسبت به گرمازدگی حساس تر باشند. مرض قند، چاقی، اعتیاد به الکل و نارسایی احتقانی قلب، همگی باعث کاهش توانایی بیمار در از دست دادن حرارت می شوند. اسهال، کم آبی را تشدید نموده و باعث افزایش خطر گرمازدگی و خستگی ناشی از گرما می گردد.
بیشتر بخوانید:گرمازدگی و روشهای مقابله با آن
علایم گرمازدگی
بعد از یک تماس طولانی با گرما علایم زیر ممکن است تظاهر یابند:- تعریق شدید و فراوان
- خستگی
- گرفتگی عضلانی
- تهوع و استفراغ
- ضعف و سستی
- سردرد
اگر تماس با گرما ادامه یابد دمای بدن افزایش یافته و گرمازدگی رخ می دهد و علایم زیر را به وجود می آورد:
- تنفس سطحی و سریع
- گیجی و عدم آگاهی به زمان و مکان
- حمله تشنجی
در صورت عدم درمان گرمازدگی در عرض چند دقیقه منجر به کوما خواهد شد و مرگ به علن نارسایی کلیه، نارسایی حاد قلبی و یا آسیب مستقیم گرمای القا شده به بافت مغز اتفاق می افتد.
اقدامات مؤثر:
عوارض ناشی از گرما به راحتی قابل درمان هستند. فرد مبتلا باید در مکانی خنک استراحت کند (به طور ایده آل در یک مکان با تهویه مناسب) و تا زمانی که احساس بهبودی ننموده، مایعات نمکی و خنک را جرعه جرعه بنوشد. اگر به گرمازدگی مشکوک هستید بیمار را بلافاصله به بیمارستان انتقال دهید.پیش گیری از آفتاب زدگی:
اگر خواستید در معرض آفتاب قرار بگیرید ولی از آفتاب زدگی پوست جلوگیری کنید؛ باید سفیده تخم مرغ یا لعاب به دانه یا پماد یا روغن زیتون یا روغن کنجد و یا روغن نارگیل را بر بدن بمالید.* لوبیای مرمری یا لوبیای قرمز را خوب بپزید، بعد نرم بکوبید و خمیر مانند بر بدن بمالید.
درمان آفتاب زدگی:
اگر دچار آفتاب زدگی یا آفتاب سوختگی شده اید، برای درمان آن باید لعاب به دانه را روی آن بمالید.* لوبیای مرمری یا لوبیای قرمز را بپزید، بعد بکوبید و مانند خمیر بر آن ضماد کنید.
* برگ های کاهو را بپزید و پس از سرد شدن بر موضع ضماد کنید.
* از مرهم نوره بهره ببرید که به طریق زیر درست می گردد؛ مقداری آهک را در ظرفی ریخته و آب روی آن بریزید تا آن آب روی همه آهک ها را بپوشاند و پس از دو ساعت آب ها را خالی نموده و آهک را نرم کنید و دوباره آب بریزید و پس از 2 ساعت آب ها را خالی کنید و این کار را هفت مرتبه تکرار نمایید، بعد آهک ها را خشک نموده و با روغن گل یا روغن کنجد مخلوط کنید تا به صورت خمیر نسبتاً نرمی درآید و بر محل آفتاب زده بمالید، اگر به داروی فوق قیمولیا اضافه کنید بهتر است و اگر محل سوختگی را اول با روغن کنجد چرب کنید تا تسکین یابد و مرهم هم آماده گردد و بعد مرهم را بگذارید، بسیار عالی خواهد شد.
* پنج گرم سرمه را با 20 گرم پیه آب نموده مخلوط کنید و به صورت کرم بمالید و اگر درد شدید باشد، روغن گُل هم به آن اضافه کنید.
* حنا، بوره و مردارسنگ از هرکدام 5 گرم و دوده 2/5 گرم، همه را در نیم فنجان روغن کنجد مخلوط کنید و بمالید.
* اقاقیا را در روغن زیتون مخلوط کنید و بمالید.
* خاکستر برگ سرو سوخته شده را روی آن بپاشید.
بیشتر بخوانید:همه چیز درباره ضد آفتاب ها
آفتاب زدگی شدید:
در صورتی که دچار آفتاب زدگی یا آفتاب سوختگی شدید شده اید؛ اول از آفتاب خارج شده و به سایه بروید، بعد با آب سرد بدن را کمپرس کنید و یا کیسه آب یخ را به سر و ستون فقرات قرار دهید و خود را به شدت باد بزنید، اگر شخص دیگری آفتاب زده شده و در حال آفتاب زدگی بی هوش شده بود، باید او را به شدت باد بزنید تا خنک گردد و هوش آید، پس از به هوش آمدن، یک قاشق سولفات دو مهمی را در یک لیوان آب حل کنید و به او بخورانید.سوزش آفتاب زدگی:
برای رفع کردن سوزشی که بر اثر آفتاب زدگی می باشد، باید روغن نارگیل یا روغن زیتون را بر موضع بمالید.* هویج خام را ریز رنده نموده و روی آن ضماد کنید و یا هویج خام را آب گرفته و بر موضع بمالید.
بیشتر بخوانید:جایگزین هایی برای روغن گیاهی
بثورات ناشی از گرما (1)
نقاط متعدد کوچک، برآمده و خارش داریست که در آب و هوای گرم بر روی پوست ظاهر می شوند. این بیماری در شیرخواران و بچه ها شایع تر است. چاق بودن و زندگی در آب و هوای گرم و مرطوب باعث به وجود آمدن این بیماری و هم تحریک آن می شوند.بثورات ناشی از گرما راش های شدیداً خارش داری هستند که به وفور در آب و هوای گرم ایجاد می شوند. این حالت زمانی رخ می دهد که غدد عرق به وسیله باکتری ها و سلول های مرده پوست مسدود شوند، در نتیجه عرق به دام افتاده و در غدد عرق باعث التهاب خفیف می گردد. این ضایعه متشکل از نقاط یا تاول های کوچک، قرمز و خارش دار همراه با احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن است.
شایع ترین محل های درگیر عبارتند از: دست ها، پاها، زیر بغل و قفسه سینه. این شرایط بیشتر در افراد چاق به وجود می آید، زیرا راحت تر تحت تأثیر گرما قرار گرفته و عرق می کنند. شیرخواران و بچه ها نسبت به بالغین احتمال بیشتری برای مبتلا شدن دارند. ضایعه در ناحیه پوشک یا بر روی صورت و قفسه سینه یا پشت به وجود می آید. ضایعه اغلب در عرض چند روز به طور خود به خود ناپدید می گردد. این فرایند را می توانید با پوشیدن لباس های شل که از الیاف طبیعی ساخته شده و در نوزادان با عدم مصرف پوشک تسهیل کنید.
عرق سوزشدگی
اگر پوست بدن عرق سوز شده است خوردن ماءالشعیر یا آب لیمو شیرین مفید است.برای درمان عرق سوزشدگی پوست هم باید آب کرفس تازه، سرکه و روغن کنجد را به نسبت مساوی مخلوط کنید و بمالید.
* هر روز محل بیماری را با اشنان بشویید، بعد گوگرد زرد، روغن بادام تلخ و تخم خرفه کوبیده شده را با روغن قطران مخلوط نموده و بر محل بمالید.
* گل بابونه، سبوس جو و مغز ناخنک را به نسبت مساوی بجوشانید و هر روز بدن را با آب آن بشویید، بعد آرد جو و حنا را با سرکه و روغن کنجد مخلوط نموده و بمالید.
* هر روز بدن را با آب جوشانده بابونه، مغز ناخنک و سبوس جو بشویید، بعد زاج سفید را در روغن قطران حل کنید و تخم کتان، تخم خرفه و تخم شنبلیله را هم بجوشانید، بعد آب آن را اضافه نموده و آن مخلوط را بمالید.
پی نوشت ها:
1.Prickly heat
منبع مقاله :حاجی شریفی، احمد، (1395)، دائرة المعارف گیاه درمانی ایران، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ پازدهم.
منبع: راسخون