روش های مقابله با بهمن و خطرات کوهنوردی
به گزارش پیوند تجارت، آگاهی از راه های مقابله با بهمن به یاری شما می آید تا در صورت ریزش بهمن یا مواجهه با این خطر، بتوانید از جان خود به بهترین شکل حفاظت کنید.

به گزارش ، کوهنوردی یکی از ورزش ها و تفریحات هیجان انگیز است که هواداران بسیاری هم دارد، اما در فصول سرد سال هیجان یک کوهنوردی به یادماندنی، با چالش ها و مخاطراتی همراه است. یکی از این مخاطرات خطر وقوع بهمن در دامنه های برفی کوهستان است و آشنایی با روش های مقابله با بهمن و خطرات کوهنوردی یکی از الزامات این ورزش هیجان انگیز است.
ریزش بهمن یکی از حادثه های کوهنوردی است که جان انسان ها را تهدید می نماید. پس اگر کوله پشتی کوهنوردی خود را آماده نموده اید و مترصد فتح قله ها یا اسکی روی برف هستید، آگاهی از راه های مقابله با بهمن به یاری شما می آید تا در صورت ریزش بهمن یا مواجهه با این خطر، بتوانید از جان خود به بهترین شکل حفاظت کنید.
ساده ترین روش مقابله با بهمن دوری از محل های ریزش آن است. کوه های پر از برف با دامنه های شیبدار از محل هایی است که وقوع بهمن در آن بسیار احتمال دارد. به طور مشخص دامنه هایی با شیب 35 تا 40 درجه که مملو از برف است برای سقوط بهمن بسیار مستعد است.
بیشتر بهمن ها پس از بارش سنگین برف و همراهی آن با باد شکل می گیرد. باد های قوی می تواند برف را به شدت متراکم و یک لایه بیرونی مستحکم از برف ایجاد کند. اما تشخیص این لایه مستحکم بیرونی به تنهایی کافی نیست. مهم تر از آن لایه درونی برف است که اگر به اندازه کافی ضعیف باشد، می تواند منجر به تشکیل بهمن گردد؛ آن را می توان به خانه ا پوشالی تشبیه کرد.
اگر به این تشخیص رسیدید، بهتر است سریع از آن محل دور شوید. اما کوهنورد همواره آن قدر خوش شانس نیست که بتواند به این راحتی راه فرار پیدا کند. اگر نمی توانید از آنجا فرار کنید به سمت درختی نزدیک خود بروید و آن را محکم بگیرید. دفتر امور آموزش عمومی، پایه و همگانی معاونت آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال احمر دستورالعمل های مشخصی برای مقابله با بهمن و رفتار صحیح در مواقع ریزش بهمن و بعد از آن تعریف نموده است.
در این دستورالعمل، بهمن توده های برفی تعریف شده است که ناگهان به حرکت درمی آید و به دلیل سنگینی و نیروی جاذبه زمین از بالا به پایین سرازیر و به تدریج با افزایش سرعت و توده برف، ناآرام و متلاطم می گردد.
بهمن تهدیدی جدی برای ساختمان های واقع در پهنه های کوهستانی، اسکی بازان، کوهنوردان و روستانشینان است و خسارت زیادی به ساختمان ها وارد و جاده را مسدود می نماید. نکاتی که در ادامه می خوانید شناخت بهمن و راه های پیشگیری، مقابله و احیاناً گریز از آن را به خصوص برای ساکنان مناطق کوهستانی و کوهنوردان ضروری می داند.
با شنیدن کوچک ترین صدایی که حکایت از نشست و ریزش و سقوط بهمن دارد، منطقه را ترک کنید . در صورتی که دیگر زمانی برای فرار نداشتید این نکات را با دقت اجرا کنید:
همه تجهیزات مخصوصا اشیای فلزی و برّنده را از خود دور کنید . به محل های امن فرار کنید. یعنی به صورت شنا خود را روی بهمن بیاورید و به طرف بالا و سمت چپ یا راست فرار کنید . به سمت عوامل بازدارنده (مثل سنگ ها، درختچه ها و...) حرکت کنید .
اگر برایتان مقدور بود، قبل از فرو رفتن در زیر برف، وسایلی از خود را به بالا پرتاب کنید تا جست وجوگران بتوانند با یافتن آن ها راستا شما را تشخیص دهند.
اگر در بهمن فرو رفتید، سعی کنید با یاری دست ها، یک پاکت یا یک کیسه نایلونی را جلو صورت تان قرار دهید. بیشتر مرگ ومیر ناشی از بهمن به خاطر خفگی است، لذا ایجاد فضایی برای ورود هوا و نفس کشیدن مهم ترین کاری است که می توانید انجام دهید . با هر وسیله ای جلو دهان و بینی خود را بپوشانید .
نفس را در سینه حبس کنید، چراکه این کار از ورود ذرات برف و یخ زدگی ریه ها و خفگی جلوگیری می نماید . خونسردی خود را حفظ کنید، چراکه در صورت حفظ آرامش، بدن تان قادر به نگهداری انرژی خود خواهد بود و در نتیجه بهتر می توانید برای نجات خود تصمیم بگیرید. راستای را که فرد بهمن زده طی می نماید، با چشم تا زمان انتها بهمن دنبال کنید .
فقط 30دقیقه فرصت دارید...
بهمن با نوسان ها (موج های زلزله) یا صدای خودروها، هواپیما ها و بالگرد ها به پایین رها می گردد و توان کافی برای تخریب و انهدام ساختمان های غیرمقاوم را دارد. در مناطق بهمن خیز برای جلوگیری از خطرات ناشی از آن در محل آغاز حرکت توده های برفی جنگل کاری می نمایند.
برای کاهش شدت بهمن های کوچک تر، می توان با انفجار یا بمباران با توپخانه به طور مصنوعی موجب سقوط آن ها شد که البته باید از قبل اطلاع رسانی به ساکنان منطقه و تخلیه مناطق در معرض ریزش بهمن صورت گیرد.
به طورکلی اقدامات مدیریتی این مناطق شامل تغییر در پوشش گیاهی طبیعی، حفاظت گونه ها و کشت گونه های جدید، فعالیت های ایجاد سازه، تغییر در مقدار و ساختمان برف و یخ، آموزش و جلب مشارکت مردمی، ارسال پیغام های هشدار دهنده در مواقع بحرانی و سرمایه گذاری جهت بهره برداری است که احتیاج به تخصص های گوناگون در زمینه های علمی و فنی دارد.
شیب از عوامل اصلی سقوط بهمن است. روی شیب های تند (50 درجه یا بیشتر)، چون برف قبل از انباشتگی به طور طبیعی به پایین سرازیر می گردد، خطر سقوط بهمن معمولا زیاد نیست. روی شیب های خیلی ملایم (کمتر از 25درجه) نیز خطر بهمن معمولا زیاد نیست.
بر پایه تحقیقات، عمدتا بیشترین بهمن ها در شیب های 35 تا 40 درجه رخ داده است. با تندشدن شیب، ثبات لایه فوقانی برف کاهش یافته و خطر بهمن افزایش پیدا می نماید. پوشش طبیعی خاک به لحاظ جلوگیری از بهمن، اهمیت دارد. زمین های صاف یا بدون پستی و بلندی بهمن خیز هستند. یکنواختی شیب نیز عامل خطرناکی محسوب می گردد. وزش باد های تند، مهم ترین عامل سقوط بهمن است.
باد عامل بسیار مهمی در افزایش خطر سقوط بهمن است، به ویژه اگر در طی چند روز متوالی به شدت وزیده باشد. سقوط بهمن پس از بارش برف به مقدار بارش، وزن برف و درنهایت میزان شیب کوه بستگی دارد. با گذشت زمان، احتمال زنده ماندن شخص مدفون در زیر یک متر برف، به سرعت کاهش می یابد.
برای مواجهه با سقوط بهمن، تمام حواس تان را به کار بگیرید. با شنیدن کوچک ترین صدایی که حکایت از سقوط بهمن دارد، منطقه را ترک کنید. در منطقه ای که حتی یک بار بهمن در آن به وقوع پیوسته، همواره احتمال سقوط دوباره وجود دارد. این نکته را به خاطر داشته باشید که برای نجات کسی که زیر بهمن مدفون شده است، فقط 30دقیقه فرصت دارید، پس وقت را از دست ندهید. پس از 30دقیقه از دفن شدن در زیر برف تنها می توان امیدوار بود که فقط 50 درصد از آسیب دیدگان، زنده بمانند.
درخت ها و درختچه ها، سنگ ها و دره های کم شیب و باز می توانند عوامل بازدارنده از بهمن باشند. درخت ها بهترین عامل جلوگیری نماینده از بهمن هستند، ولی بوته ها عامل بازدارنده از سقوط بهمن محسوب نمی گردد.
از تردد در جاده های بهمن خیز خودداری کنید. هنگام عبور از مناطق کوهستانی پر از برف باید سکوت کرد. بوق زدن یا بلندکردن صدای پخش صوت خودرو در این راستا ها می تواند موجب ریزش بهمن گردد. قبل از صعود به کوه باید برنامه داشته باشید و سرپرست مجرب، راستا و منطقه صعود، ظرفیت و توان افراد از قبل مشخص شده باشد. دیگران را در جریان برنامه صعود و کوهنوردی خود قرار دهید.
وسایل ارتباطی (بی سیم، تلفن همراه و پیپس- که دستگاه کوچک الکترونیکی گیرنده و فرستنده است- و …) باید موجود باشد. افرادی که قرار است از بهمن عبور نمایند، با فشاردادن دکمه دستگاه باید آن را در وضع فرستنده و دیگران در وضع گیرنده قرار دهند.
نباید فراموش کنید پیپس را نباید در کوله پشتی قرار داد، بلکه باید آن را به گردن آویخت. صعود، تمرین و کار در مناطق کوهستانی و برف گیر باید با وسایل، لوازم و ابزار کوهنوردی اعم از لوازم فنی، پوشاک، تغذیه، وسایل امدادی و… همراه باشد. در صورتی که نمی توان شیبی را دور زد تا حد امکان باید ارتفاع گرفت تا در راستا طولانی بهمن قرار نگیرید. هنگام عبور ساکت باشید تا ارتعاشات صدا باعث ریزش بهمن نگردد.
ارتعاش یکی از عوامل مهم ریزش بهمن است، بنابراین در جا هایی که خطر ریزش بهمن وجود دارد، باید از فریاد پرهیز کنید. درواقع سکوت موجب می گردد بهتر متوجه ریزش برف شوید و به موقع اقدام کنید. بهتر است اعضای گروه در شیب های خطرناک در فاصله حداقل 30-20 متری یکدیگر حرکت نمایند، تا همگی گرفتار بهمن نشوند و بتوانند همدیگر را نجات بدهند.
از شیب برفی باید خیلی نرم و سبک قدم بردارید تا فشار و ضربه به برف راستا وارد نگردد و باعث شکست برف و جریان بهمن نگردد. از ریسمان یا طناب مخصوص کوهنوردی بهره ببرید. در روی برف به صورت زیگزاگ راه نروید و تا حد امکان به صورت خطی مستقیم روی برف بالا بروید. بهترین راه عبور از بهمن این است که بهمن را به طرف بالا صعود کنیم، نه عرضی.
بستن نخ بهمن (نخ بهمن طناب 3 میلی متری به رنگ قرمز و به طول 15 تا 50 متر است که روی پوسته آن فلشی در یک جهت وجود دارد.) نخ بهمن را باید طوری به بدن وصل کرد که جهت فلش آن به سمت فرد باشد و ادامه نخ بهمن را طوری روی زمین می اندازیم که روی زمین کشیده گردد. حال اگر بهمن سقوط کند، گروه امداد با پیدا کردن نخ بهمن و دنبال کردن فلش به مصدوم می رسند. برای عبور از بهمن، نباید فرد را با طناب یا وسیله دیگری حمایت کرد، چراکه ممکن است بهمن، فرد را تکه تکه کند.
هنگام عبور از بهمن باید تک تک و بدون عجله و با فاصله زیاد از محل عبور کرد (بین فواصلی که پا در برف فرو می رود، نباید نفر بعد پا یا باتوم در برف فرو کند. کوله پشتی را به سمت شیب قرارمی دهیم و فقط یک بند آن را روی شانه می اندازیم تا در صورت سقوط بهمن بتوان به راحتی کوله را رها کرد.
اگر جا پای نفر قبلی خیلی عمیق است، برای پر کردن جا پا از برف های همان قسمت بهره ببرید. از راستا های شناخته شده عبور کنید. تا حد امکان باید از بالای محدوده بهمن (نزدیک به تاج بهمن) عبورکنیم تا حجم برف کمتری بالای سرمان باشد.
یادتان باشد هر قدر کمتر در زیر برف ناشی از ریزش بهمن فرو بروید، شانس بیشتری برای زنده ماندن دارید . باید در بهمن مثل زمانی که در آب هستید، شنا کنید تا خود را به روی سطح بهمن برسانید . پیدا کردن نخ بهمن و وسایل فرد و گشتن نواحی پایین تر از محل آغاز بهمن و حرکت فرد، به یافتن فرد مفقود شده، بسیار یاری می نماید .
چون زیر برف همه جا تاریک است و ممکن است که در اثر سقوط بهمن در زیر برف نتوان تشخیص داد که سمت بالا کدام سمت است در صورت امکان می توان با بیرون انداختن آب دهان، جهت را تشخیص داد (خلاف جهت حرکت آب دهان، سمت بالاست.)
منبع : شهروند
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان